- جوان‌های ورزشکار موجب سربلندی ایران هستند/ ملت را شاد کردید، از همه شما صمیمانه تشکر می‌کنم
- ماهوارهبر «قائم-۱۰۵» و ماهواره «نور-۴» تا سال آینده پرتاب می‌شود +فیلم
- صالح قاسمی: سازمان برنامه و بودجه پاشنه آشیل موفقیت قانون جوانی جمعیت است
- سپاه ۷۳ مجتمع آبرسانی برای ۳۵۰۰ روستا میسازد
- رشد خزنده دلار نیما/ پروژه تکنرخسازی ارز کلید خورد؟
- سلطان مصرف برق تهران کشف شد؛ مصرف برق یک محله در یک خانه شمال شهر!
- رشد ۸ درصدی؛ دشوارِ ممکن!
- شیعیان شبه قاره روی گسل ناامنی و تروریسم
- ترور شهید هنیه باشلیک پرتابه کوتاهبرد انجام شده است
- به مناسبت روز بزرگداشت شهدای مدافع حرم؛
- جنگ آبی؛ مجازات بیرحمانه علیه ساکنان کرانه باختری
- سومین پیروزی مادورو؛ اتمسفر پایدار ضدآمریکایی در منطقه لاتینتبار
- قول سدید رئیس‌جمهور در آیین پیروی از ملت
- دولت چهاردهم و مسئله «آسیبهای اجتماعی»
- بازی دو سر باخت؛ رهآورد فرش قرمز برای یک جانی تحت تعقیب
پنجشنبه ؛ 29 شهريور 1403 بررسی اهداف سفر نخست‌وزیر پاکستان به ایران
آغاز فصلِ عقب‌نشینی ریاض
عمران خان نخست‌وزیر پاکستان روز یکشنبه ۲۱ مهرماه به ایران سفر و با رهبر معظم انقلاب دیدار کرد. سفر عمران خان در شرایط کنونی بسیار مهم بود. چراکه از چند هفته پیش رسانه‌های مختلف اعلام کرده بودند که وی حامل پیامی از سوی ریاض برای ایران است؛ اما سفر عمران خان چرا و با چه اهدافی صورت پذیرفت؟
عمران خان نخست‌وزیر پاکستان روز یکشنبه ۲۱ مهرماه به ایران سفر و با رهبر معظم انقلاب دیدار کرد. سفر عمران خان در شرایط کنونی بسیار مهم بود. چراکه از چند هفته پیش رسانه‌های مختلف اعلام کرده بودند که وی حامل پیامی از سوی ریاض برای ایران است؛ اما سفر عمران خان چرا و با چه اهدافی صورت پذیرفت؟
تمایل ریاض برای مذاکره با ایران
عربستان در دوران حکومت آل سلمان نقش منطقه‌ای خود را تغییر داده است. در دوران پادشاهی ملک عبدالله، عربستان با اتخاذ راهبرد و سیاست «محافظه‌کاری تدافعی»، رفتار منطقی‌تری را در خاورمیانه در پیش‌گرفته بود. درواقع ملک عبدالله با توجه به محذورات و مقدورات منطقه‌ای عربستان، سعی داشت رفتاری متناسب با توان و ظرفیت این کشور در پیش بگیرد. البته وی در جنگ سوریه از تروریست‌ها حمایت کرد، اما به صورت کلی از ماجراجویی منطقه‌ای دوری می‌کرد؛ اما با مرگ ملک عبدالله و شروع حکومت آل سلمان این رفتار تغییر کرد. ولیعهدی محمد بن سلمان به معنای شروع ماجراجویی‌های منطقه‌ای عربستان و آغاز راهبرد «محافظه‌کارانه تهاجمی» به شمار می‌رود. او سعی داشت تا نقشی فراتر از توان عربستان را در منطقه ایفا کند. در این مسیر، او با حمایت از گروه‌های تروریستی، امنیت منطقه را به‌شدت تحت تاثیر قرار داد. حمله به یمن در سال ۲۰۱۵ اوج سیاست‌های ماجراجویانه بن سلمان به شمار می‌رود. بن سلمان سعی داشت تا ایران را در منطقه محدود کند و متحدان ایران را نیز شکست دهد؛ اما در همه زمینه‌ها در برابر ایران شکست خورد و اکنون پس از ۵۴ ماه، بن سلمان به دنبال پیدا کردن راهی آبرومندانه برای خروج از بحران یمن است. علاوه بر این، او در سوریه نیز شکست خورد و در عراق نیز نتوانست سیاست‌های خود را به‌پیش ببرد. بن سلمان تمام امید خود را بر اتکا به ترامپ گذاشته بود، اما در جریان حمله انصارالله یمن به آرامکو و عدم واکنش قاطع آمریکا، آل سعود به این نتیجه رسید که آمریکا نه‌تن‌ها شریک قابل‌اعتمادی نیست بلکه حتی اعطای ۴۰۰ میلیارد دلار در قالب خرید تسلیحات به ترامپ نیز نمی‌تواند امنیت را برای عربستان فراهم کند. به همین دلیل، عربستان به‌تدریج در حال تغییر رفتار خود بوده و سعی دارد در برابر ایران نرمش‌هایی داشته باشد. درواقع عربستان در شرایط کنونی به مذاکره با تهران نیاز دارد. چراکه اثبات اقتدار ایران در منطقه باعث شده تا دیگر بازیگران در همراهی و هماهنگی با تهران در منطقه فعالیت کنند. به همین دلیل عمران خان به‌عنوان میانجی به تهران سفر کرد.
نتایج سفر عمران خان
رهبر معظم انقلاب عصر یکشنبه با عمران خان، نخست‌وزیر پاکستان دیدار کردند. در دیدار رهبر انقلاب با نخست‌وزیر پاکستان نیز، گفت‌وگو‌ها حول محور طرح میانجیگری عمران خان صورت گرفت. مهم‌ترین مواردی که مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) بیان فرمودند: به شرح زیر می‌باشد:
- عربستان هیچ اراده‌ای برای مذاکره ندارد، چراکه تحت اشراف آمریکا است؛ راه مذاکره ایران و عربستان از یمن می‌گذرد؛ برای این مذاکره ایران همچنان به طرح چهار ماده‌ای خود برای پایان درگیری در یمن معتقد است و آن را راهگشا و صحیح می‌داند؛ تهدید باید از ادبیات سیاسی کشور‌های منطقه حذف شود، چراکه با تهدید نمی‌شود به‌جایی رسید، هرکسی بخواهد تهدید کند، پشیمان خواهد شد.
آقای روحانی رئیس‌جمهور ایران نیز در یک نشست خبری اعلام کرد، برای حل مسائل منطقه‌ای، موضوع یمن موضوع مهمی است که اگر در آنجا به پایان جنگ منتهی شویم یکی از گره‌های منطقه از جمله در روابط ایران و عربستان بازخواهد شد.
نتیجه
در سفر عمران خان، هرچند موضوعات مختلفی موردبررسی قرار گرفت، اما میانجیگری عمران خان برای تنش‌زدایی بین ایران و عربستان نقطه کانونی این سفر بود. هرچند مقامات سعودی این مسئله را که عمران خان از جانب ریاض به تهران سفرکرده، تکذیب کردند، اما شواهد نشان‌دهنده این است که ریاض وی را مأمور به میانجیگری با تهران کرده است. عمران خان سفر خود را برای میانجیگری از تهران آغاز کرده است. به صورت طبیعی و عرف معمول اگر ایران پیش‌قدم میانجیگری بود، نخست‌وزیر پاکستان باید ابتدا به ریاض می‌رفت و پیشنهاد را مطرح و پاسخ را به تهران منتقل می‌کرد. این در حالی است که الآن وضعیت کاملاً برعکس است. درواقع در شرایط کنونی، عربستان که در مسائل مهم منطقه‌ای شکست‌خورده و اقتصاد این کشور نیز تحت تاثیر حملات تلافی‌جویانه انصارالله یمن قرارگرفته و ترامپ نشان داده است به‌راحتی متحدان خود را تنها می‌گذارد به این نتیجه رسیده، باید با ایران وارد روند بهبود روابط شود. چراکه ماجراجویی‌های منطقه‌ای عربستان نه‌تن‌ها امنیت و ثبات منطقه را تحت تاثیر قرار داده بلکه قدرت اقتصادی و سیاسی عربستان را نیز تضعیف کرده است. با توجه به بیانات مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)، هرگونه تنش‌زدایی بین ایران و عربستان مشروط به پایان یافتن جنگ یمن است. چراکه عربستان نمی‌تواند ازیک‌طرف دست دوستی به‌سوی ایران دراز کند، اما از سوی دیگر مردم بی‌گناه یمن را قتل‌عام کند. درواقع، نحوه پایان جنگ در یمن، محل راست آزمایی و آزمون مذاکره با عربستان از طرف تهران خواهد بود. درنهایت، می‌توان گفت که فصل تجدیدنظر عربستان در رفتار منطقه‌ای شروع‌شده است. عربستان گزینه دیگری به‌جز تغییر رفتار منطقه‌ای، پیشِ روی خود ندارد.
تمایل ریاض برای مذاکره با ایران
عربستان در دوران حکومت آل سلمان نقش منطقه‌ای خود را تغییر داده است. در دوران پادشاهی ملک عبدالله، عربستان با اتخاذ راهبرد و سیاست «محافظه‌کاری تدافعی»، رفتار منطقی‌تری را در خاورمیانه در پیش‌گرفته بود. درواقع ملک عبدالله با توجه به محذورات و مقدورات منطقه‌ای عربستان، سعی داشت رفتاری متناسب با توان و ظرفیت این کشور در پیش بگیرد. البته وی در جنگ سوریه از تروریست‌ها حمایت کرد، اما به صورت کلی از ماجراجویی منطقه‌ای دوری می‌کرد؛ اما با مرگ ملک عبدالله و شروع حکومت آل سلمان این رفتار تغییر کرد. ولیعهدی محمد بن سلمان به معنای شروع ماجراجویی‌های منطقه‌ای عربستان و آغاز راهبرد «محافظه‌کارانه تهاجمی» به شمار می‌رود. او سعی داشت تا نقشی فراتر از توان عربستان را در منطقه ایفا کند. در این مسیر، او با حمایت از گروه‌های تروریستی، امنیت منطقه را به‌شدت تحت تاثیر قرار داد. حمله به یمن در سال ۲۰۱۵ اوج سیاست‌های ماجراجویانه بن سلمان به شمار می‌رود. بن سلمان سعی داشت تا ایران را در منطقه محدود کند و متحدان ایران را نیز شکست دهد؛ اما در همه زمینه‌ها در برابر ایران شکست خورد و اکنون پس از ۵۴ ماه، بن سلمان به دنبال پیدا کردن راهی آبرومندانه برای خروج از بحران یمن است. علاوه بر این، او در سوریه نیز شکست خورد و در عراق نیز نتوانست سیاست‌های خود را به‌پیش ببرد. بن سلمان تمام امید خود را بر اتکا به ترامپ گذاشته بود، اما در جریان حمله انصارالله یمن به آرامکو و عدم واکنش قاطع آمریکا، آل سعود به این نتیجه رسید که آمریکا نه‌تن‌ها شریک قابل‌اعتمادی نیست بلکه حتی اعطای ۴۰۰ میلیارد دلار در قالب خرید تسلیحات به ترامپ نیز نمی‌تواند امنیت را برای عربستان فراهم کند. به همین دلیل، عربستان به‌تدریج در حال تغییر رفتار خود بوده و سعی دارد در برابر ایران نرمش‌هایی داشته باشد. درواقع عربستان در شرایط کنونی به مذاکره با تهران نیاز دارد. چراکه اثبات اقتدار ایران در منطقه باعث شده تا دیگر بازیگران در همراهی و هماهنگی با تهران در منطقه فعالیت کنند. به همین دلیل عمران خان به‌عنوان میانجی به تهران سفر کرد.
نتایج سفر عمران خان
رهبر معظم انقلاب عصر یکشنبه با عمران خان، نخست‌وزیر پاکستان دیدار کردند. در دیدار رهبر انقلاب با نخست‌وزیر پاکستان نیز، گفت‌وگو‌ها حول محور طرح میانجیگری عمران خان صورت گرفت. مهم‌ترین مواردی که مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) بیان فرمودند: به شرح زیر می‌باشد:
- عربستان هیچ اراده‌ای برای مذاکره ندارد، چراکه تحت اشراف آمریکا است؛ راه مذاکره ایران و عربستان از یمن می‌گذرد؛ برای این مذاکره ایران همچنان به طرح چهار ماده‌ای خود برای پایان درگیری در یمن معتقد است و آن را راهگشا و صحیح می‌داند؛ تهدید باید از ادبیات سیاسی کشور‌های منطقه حذف شود، چراکه با تهدید نمی‌شود به‌جایی رسید، هرکسی بخواهد تهدید کند، پشیمان خواهد شد.
آقای روحانی رئیس‌جمهور ایران نیز در یک نشست خبری اعلام کرد، برای حل مسائل منطقه‌ای، موضوع یمن موضوع مهمی است که اگر در آنجا به پایان جنگ منتهی شویم یکی از گره‌های منطقه از جمله در روابط ایران و عربستان بازخواهد شد.
نتیجه
در سفر عمران خان، هرچند موضوعات مختلفی موردبررسی قرار گرفت، اما میانجیگری عمران خان برای تنش‌زدایی بین ایران و عربستان نقطه کانونی این سفر بود. هرچند مقامات سعودی این مسئله را که عمران خان از جانب ریاض به تهران سفرکرده، تکذیب کردند، اما شواهد نشان‌دهنده این است که ریاض وی را مأمور به میانجیگری با تهران کرده است. عمران خان سفر خود را برای میانجیگری از تهران آغاز کرده است. به صورت طبیعی و عرف معمول اگر ایران پیش‌قدم میانجیگری بود، نخست‌وزیر پاکستان باید ابتدا به ریاض می‌رفت و پیشنهاد را مطرح و پاسخ را به تهران منتقل می‌کرد. این در حالی است که الآن وضعیت کاملاً برعکس است. درواقع در شرایط کنونی، عربستان که در مسائل مهم منطقه‌ای شکست‌خورده و اقتصاد این کشور نیز تحت تاثیر حملات تلافی‌جویانه انصارالله یمن قرارگرفته و ترامپ نشان داده است به‌راحتی متحدان خود را تنها می‌گذارد به این نتیجه رسیده، باید با ایران وارد روند بهبود روابط شود. چراکه ماجراجویی‌های منطقه‌ای عربستان نه‌تن‌ها امنیت و ثبات منطقه را تحت تاثیر قرار داده بلکه قدرت اقتصادی و سیاسی عربستان را نیز تضعیف کرده است. با توجه به بیانات مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)، هرگونه تنش‌زدایی بین ایران و عربستان مشروط به پایان یافتن جنگ یمن است. چراکه عربستان نمی‌تواند ازیک‌طرف دست دوستی به‌سوی ایران دراز کند، اما از سوی دیگر مردم بی‌گناه یمن را قتل‌عام کند. درواقع، نحوه پایان جنگ در یمن، محل راست آزمایی و آزمون مذاکره با عربستان از طرف تهران خواهد بود. درنهایت، می‌توان گفت که فصل تجدیدنظر عربستان در رفتار منطقه‌ای شروع‌شده است. عربستان گزینه دیگری به‌جز تغییر رفتار منطقه‌ای، پیشِ روی خود ندارد.
منبع: سایت رهنما
اشتراک گذاری:
ارسال نظرات